معماری باستانی:
نخستین استفاده از پنجره‌های سنتی در تاریخ معماری نمی‌تواند به یک زمان خاص برگردد، چون این نوع پنجره‌ها نماد فرهنگ معماری و مناطق جغرافیایی مختلف هستند در تاریخ باستان، پنجره‌ها برای تأمین نور طبیعی و تهویه در ساختمان‌ها بکار می‌رفتند. پنجره‌های باستانی ممکن است شامل شیشه های تکه تکه باشند یا در برخی موارد از مواد دیگری مانند چوب و پنبه‌ای ساخته شوند.
معماری اسلامی:
در معماری اسلامی، پنجره‌ها به عنوان نماد مهمی در طراحی مساجد، قصرها، و ساختمان‌های دینی و فرهنگی به کار رفتند. این پنجره‌ها اغلب دارای تزیینات هنری و هنرهای زیبایی مانند گچ‌کاری و موزائیک‌ها بودند. همچنین، طراحی پنجره‌های اسلامی معمولاً به اهمیت حفظ حریم و حرمت داخلی و مخفی بودن توجه داشت.
-معماری رنسانس و باروک:
در دوره های مختلف پنجره ها نماد متفاوتی داشتند به عنوان مثال در دوره رنسانس و باروک در اروپا، پنجره‌ها به عنوان نمادی از طراحی خارجی ساختمان‌ها و قصور به کار می‌رفتند. این پنجره‌ها به شکل‌ها و قوس‌های خمیده با دیگر تزیینات هنری مانند ستون‌ها و مجسمه‌ها ترکیب می‌شدند. و شیشه های پنجره‌ها نیز تا حدودی پیشرفت کرده بود و از شیشه‌های رنگی و تزئینی استفاده می‌شد
معماری قرن 19 و 20:
در اواخر قرن 19 و در طول قرن 20، با پیشرفت تکنولوژی تغییراتی در ساختمان ها و پنجره ها نیز ایجاد شد. از شیشه‌های بزرگ تر و فناوری‌های جدیدی به نام پنجره‌های دوجداره برای بهبود عایق‌های حرارتی و صوتی استفاده شد.
معماری معاصر:
در دوره معماری معاصر، پنجره‌ها به عنوان نماد اصلی در طراحی معماری شهری به کار می‌روند. طراحان معاصر به ترکیب پنجره‌های بزرگ با جلوه‌های مدرن و استفاده از مواد جدید می‌پردازند.
به طور کلی، تاریخچه پنجره سنتی نمایانگر تغییرات در فرهنگ‌های معماری در طول تاریخ بوده و همچنان به عنوان قسمت مهمی از طراحی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند..
پنجره سنتی و تاثیراتی دینی و فرهنگی:
می توان گفت تأثیرات دینی و فرهنگی در طراحی پنجره سنتی در معماری به شکل جامعی صورت گرفته است. این تأثیرات به تاریخ، مذهب، فرهنگ، هر جامعه ای بستگی دارند. در زیر به تعدادی از تأثیرات دینی و فرهنگی در طراحی پنجره‌های سنتی اشاره می‌کنیم:
تاریخچه و اهمیت معماری دینی:
مذاهب دینی، معماری را به یک ابزار برای ابراز ایمان و عبادت تبدیل کرده‌اند. درمکان هایی ازجمله مساجد، کلیساها، معابد، و مکان‌های مذهبی دیگر، پنجره‌ها به عنوان عناصر نماد مهم برای ابراز ایمان و ارتباط با خدا به کار می‌روند. به همین دلیل پنجره‌های معماری دینی معمولاً دارای نقش های مذهبی هستند که به تأثیرات دینی اشاره دارند.
فرهنگ و هویت ملی
پنجره‌های سنتی ارتباطی عمیق با فرهنگ و هویت ملی دارند. در هر منطقه و کشوری، معمولاً از معماری سنتی خود برای ابراز هویت فرهنگی استفاده می‌شود. پنجره‌های سنتی اغلب به شیوه‌های محلی طراحی می‌شوند که نمایانگر فرهنگ و هویت مردمان آن جامعه هستند..
تزیینات هنری و هنرهای محلی
اغلب پنجره های سنتی با تزیینات هنری و هنرهای محلی تزئین می‌شوند. این تزیینات معمولاً نمایانگر نقوش و نمادهای مذهبی، تاریخی، یا فرهنگی هستند. به عنوان مثال، پنجره‌های سنتی در معماری اسلامی ممکن است شامل نقش هایی از قرآن کریم یا نمادهای اسلامی باشند..
نورگیری طبیعی
در ادیان مختلف، نورگیری طبیعی به عنوان نمایانگر نور الهی و روشنایی روحی معتقدان استفاده می‌شود. بنابراین، پنجره‌های سنتی ممکن است به شیوه ای طراحی شوند که نور خورشید به داخل ساختمان و فضای داخلی برسد..
اختلاف بین دنیای مادی و جهان روحانی
در برخی ادیان اختلاف بین دنیای مادی و جهان روحانی به عنوان یک مسئله اصلی طراحی معماری مطرح می‌شود. پنجره‌های سنتی می‌توانند به عنوان واسطه‌ای بین این دو جهان عمل کنند. از این نظر، طراحی پنجره‌ها ممکن است با عناصری مثل مینارها یا آرامگاه‌ها ترکیب شوند تا اختلاف و اتحاد این دو دنیا را نمایش دهند..
در کل میتوان گفت طراحی پنجره های سنتی نمایانگر ارتباط عمیق بین معماری و اعتقادات دینی و فرهنگی است.
تغییرات در استفاده از مواد ساختمانی برای پنجره سنتی در طول زمان
تغییرات در استفاده از مواد ساختمانی در طول زمان نقش مهمی بر پنجره‌های سنتی داشته‌اند. این تغییرات شامل نوع مواد مصرفی، عمر مفید پنجره، تأثیرات بر عایق‌ها، نورگیری، و ظاهر ظاهری پنجره‌ها می‌شوند. در زیر به برخی از تأثیرات اصلی این تغییرات اشاره می‌کنم:
مواد ساختمانی اولیه
فدر طی تاریخ، مواد ساختمانی اولیه برای پنجره‌های سنتی تغییر کرده‌اند. درابتدا ، چوب و پنبه مواد شایعی برای پنجره‌ها بودند. اما با پیشرفت تکنولوژی شیشه به عنوان یک ماده اصلی در پنجره‌ها معرفی شد. این تغییر مواد ساختمانی به نورگیری بهتر و تهویه ساختمان کمک کرد ..
بهبود شیشه
یکی از اجزای اصلی پنجره‌های سنتی شیشه است. با پیشرفت تکنولوژی ساخت شیشه و توسعه شیشه‌های دوجداره و عایق‌های حرارتی، نورگیری و عایق‌بندی پنجره‌ها بهبود یافت. این تغییرات به بهره‌وری انرژی و راحتی در داخل ساختمان کمک کرده‌اند..
تزیینات و نقش‌ها
تغییرات در مواد ساختمانی به امکان استفاده از تزیینات مختلفی بر روی پنجره‌ها اجازه داده است. از قرار دادن نقش‌های معماری و تزیینات هنری متنوعی بر روی شیشه‌ها گرفته تا استفاده از چوب، معادن، یا فلزات مختلف برای فریم پنجره‌ها، هر کدام از این تغییرات تأثیرات ظاهری بسیار مهمی داشته‌اند.
مقاومت در برابر عوامل محیطی
تغییرات در مواد ساختمانی و تکنولوژی ساختمانی باعث افزایش مقاومت پنجره‌های سنتی در برابر عوامل محیطی مانند باد، باران، سرما، و گرما شده است. این تغییرات باعث افزایش دوام و عمر مفید پنجره‌ها شده و نیاز به تعمیرات مکرر را کاهش داده‌اند.
طراحی و اندازه‌گیری دقیق‌تر
تکنولوژی باعث شده طراحی و اندازه‌گیریپنجره ها با دقت بیشتری صورت بگیرد .. این تغییرات به نصب دقیق‌تر و تنظیم درست پنجره‌ها و تضمین عملکرد بهینه آنها کمک کرده‌اند..
در کل، تغییرات در مواد ساختمانی و تکنولوژی ساختمانی به بهبود عملکرد و عمر مفید پنجره‌های سنتی کمک کرده‌اند وباعث عملکرد مثبت آن ها شده است .